मेलामाइन आणि मेलामाइन रेझिनमधील फरक
१. रासायनिक रचना आणि रचना
- मेलामाइन
- रासायनिक सूत्र: C3H6N6C३H६N६
- ट्रायझिन रिंग आणि तीन अमिनो आम्ल असलेले एक लहान सेंद्रिय संयुग (−NH2−)NH२) गट.
- पांढरा स्फटिकासारखे पावडर, पाण्यात किंचित विरघळणारा.
- मेलामाइन रेझिन (मेलामाइन-फॉर्मल्डिहाइड रेझिन, एमएफ रेझिन)
- मेलामाइन आणि फॉर्मल्डिहाइडच्या संक्षेपण अभिक्रियेद्वारे तयार होणारा थर्मोसेटिंग पॉलिमर.
- कोणतेही निश्चित रासायनिक सूत्र नाही (क्रॉस-लिंक्ड 3D नेटवर्क स्ट्रक्चर).
२. संश्लेषण
- मेलामाइनउच्च तापमान आणि दाबाखाली युरियापासून औद्योगिकरित्या उत्पादित केले जाते.
- मेलामाइन राळमेलामाइनची फॉर्मल्डिहाइडशी (अॅसिड किंवा बेस सारख्या उत्प्रेरकांसह) अभिक्रिया करून संश्लेषित केले जाते.
३. प्रमुख गुणधर्म
| मालमत्ता | मेलामाइन | मेलामाइन राळ |
| विद्राव्यता | पाण्यात किंचित विरघळणारे | बरा झाल्यानंतर अघुलनशील |
| औष्णिक स्थिरता | ~३५०°C वर विघटित होते | उष्णता-प्रतिरोधक (~२००°C पर्यंत) |
| यांत्रिक शक्ती | ठिसूळ स्फटिक | कठीण, ओरखडे प्रतिरोधक |
| विषारीपणा | सेवन केल्यास विषारी (उदा., मूत्रपिंडाचे नुकसान) | पूर्णपणे बरे झाल्यावर विषारी नसणे (परंतु अवशिष्ट फॉर्मल्डिहाइड चिंतेचा विषय असू शकतो) |
४. अर्ज
- मेलामाइन
- मेलामाइन रेझिनसाठी कच्चा माल.
- ज्वालारोधक (फॉस्फेट्ससह एकत्रित केल्यावर).
- मेलामाइन राळ
- लॅमिनेट: काउंटरटॉप्स, फर्निचर पृष्ठभाग (उदा., फॉर्मिका).
- जेवणाचे भांडे: मेलामाइन टेबलवेअर (पोर्सिलेनची नक्कल करते पण हलके).
- चिकटवता आणि कोटिंग्ज: पाणी-प्रतिरोधक लाकूड गोंद, औद्योगिक कोटिंग्ज.
- कापड आणि कागद: सुरकुत्या आणि ज्वाला प्रतिरोधकता सुधारते.
५. सारांश
| पैलू | मेलामाइन | मेलामाइन राळ |
| निसर्ग | लहान रेणू | पॉलिमर (क्रॉस-लिंक्ड) |
| स्थिरता | विरघळणारे, विघटित होते | थर्मोसेट (क्युअर केल्यावर अघुलनशील) |
| वापर | रासायनिक पूर्वसूचक | अंतिम उत्पादन (प्लास्टिक, कोटिंग्ज) |
| सुरक्षितता | जास्त डोसमध्ये विषारी | योग्यरित्या उपचार केल्यास सुरक्षित |
मेलामाइन रेझिन हे मेलामाइनचे पॉलिमराइज्ड, औद्योगिकदृष्ट्या उपयुक्त स्वरूप आहे, जे टिकाऊपणा आणि उष्णता प्रतिरोधकता देते, तर शुद्ध मेलामाइन हे मर्यादित थेट अनुप्रयोगांसह एक रासायनिक मध्यवर्ती आहे.
पोस्ट वेळ: एप्रिल-१०-२०२५